|
|
|
|
|
 |
مشاهده طرح تحقیقاتی |
 |
|
|
|
| شناسه طرح |
81155/101 |
| کد داخلی |
|
| كد سه حرفی دانشگاه یا سازمان مجری اصلی |
uni25or1 |
| نام دانشگاه یا سازمان مجری اصلی |
سازمان آب و برق خوزستان |
| نام گروه یا دانشكده یا بخش محل اجرای طرح |
شورای تحقیقات آب |
| عنوان فارسی |
تحقیقات کتابخانه ای “ شناخت و بررسی قنات و سفته های باستانی شوشتر ” |
| زبان |
فارسی |
| خلاصه طرح به فارسی |
چکیده :
تمدن کهن ایران میتکر استفاده از قنات و کاریز و به بیانی بهتر بهره برداری بهینه از منابع آبهای
زیرزمینی با دانشی بسیار کامل بوده اند» هر چند در ایران آبهای زیرزمینی نقش حائز اهمیتی
دارند لیکن در استان خوزستان بدلیل اینکه حدود ۳۴ درصد از حجم آبهای سطحی کشور را به
خود اختصاص می دهد . کمتر به نقش آبهای زیرزمینی پرداخته شده است. اما با همه این تفاسیر
مردم این دیار جهت استفاده از آبهای سطحی بعلت اقلیم گرم و خشک این استان » نیاز به انتقال
همین آب سطحی به مناطق شهری و اراضی کشاورزی مرتفع نسبت به سطح رودخانه داشته اند .
ثمره تلاشهای مردم سخت کوش استان موجب ابداع قنات های رودخانه ای (سفته ها یا قمش ها
) و قنات های زیرزمینی (کاریز ) با ویژگی های منحصر به فرد بوده که بنا بر مستندات حداقل ۸۰
رشته قنات در خوزستان وجود داشته است؛ از مهمترین متاطق دارای قنات های رودخانه ای شهر
شوشتر و حومه آن می باشد. که البته در این شهرستان روش انتقال آب به هردو شکل وجود
داشته است (سطحی و زیرزمینی) این قنات ها دارای قدمتی بین ۱۳۰ تا ۲۰۰۰ سال می باشند .
این تحقیق به بررسی ۸ رشته قنات و سفته که حداقل ۵ رشته آنها برای اولین بار شناسایی
شده‌اند(بنا به اظهار رئیس اداره میراث فرهنگی شوشتر) پرداخته است .
دو رشته از این قنات های رودخانه ای در حاشیه رود گرگر به طرز زیبایی حفر شده اند که وظیفه
آبیاری و استفاده های مختلف مردم را فراهم می کرده اند و تنها در سال های آخیر در اثر استفاده
از پمپ ها بتدرج فراموش شده اند.
رشته دیگر که بیش از یک کلیومتر طول دارد در شمال غربی شوشتر با آبدهی تقریبی ۵۲۰ لیتر
در ثانیه حدود ۲۰۰ کلیومتر از اراضی کشاورزی غرب این شهر را آبیاری می نموده است .
سه رشته موازی قنات در روستای آبید که وظیفه آبرسانی به زمین های کشاورزی و گرد‌اندن
آسیاب آبی و شرب را داشته اند کمتر از ۲۰۰ سال عمر دارند که بعد از اصلاحات آراضی بدلیل
تقسیم بندی زمین ها بین کشاورزان و بوجود آمدن پمپ ها که وسیله ای برای آبکشی از چاه های
عمیق و نیمه عمیق هستند این قنات ها به دست فراموشی سپرده شدند.متأسفانه با اینکه این قنات ها از نظر قنی و معماری بسیار جالب و شگفت آورند در سال های آخیر
در اثر بوجود آمدن پمپ ها . چاهها و عوامل دیگر تخریب شده و غالبا از بین رفته اند ؛ اما
باقیمانده آنها را شاید بتوان با تصمیم گیری قطعی و صحیح ء همکاری و تلاش سازمان های
مسئول از نابودی نجات داد یا حتی به روشی مناسب احیا و بازسازی نمود.
بررسی دقیق این سازه‌ها شاید بتواند جایگزینی برای پروژه های پرهزینه ساخت شبکه های آبیاری
و همچنین انتقال آب شهری با کمترین خطر برای اکوسیستم باشد. |
| واژه‌های کلیدی به فارسی |
شناخت و بررسی -قنات -سفته های باستانی -شوشتر |
| تاریخ پایان (ارسال گزارش نهایی) |
1381/10/3 |
| مدت زمان اجرا به ماه (مصوب) |
24 |
| در راستای اولویتهای دانشگاه |
بله |
| ارجاع به كمیته اخلاق |
بله |
| وضعیت كنونی طرح |
خاتمه یافته |
| مجری اصلی |
--فاطمه ذاکر حسینی-- |
| مجریان |
---- |
| همکاران |
---- |
| تغییرات در نظام مدیریتی |
بله |
| نشانی اینترنتی طرح (دریافت فایل) |
دریافت |
| تاریخ به‌روز رسانی |
1404/7/5 |
| داوران طرح |
[hidden] |
| دفعات مشاهده |
66 بار |
|
برگشت به فهرست
|
|
|
|
|
|
|
|
