|
|
|
|
|
 |
مشاهده طرح تحقیقاتی |
 |
|
|
|
| شناسه طرح |
80426/74 |
| کد داخلی |
|
| كد سه حرفی دانشگاه یا سازمان مجری اصلی |
uni25or1 |
| نام دانشگاه یا سازمان مجری اصلی |
سازمان آب و برق خوزستان |
| نام گروه یا دانشكده یا بخش محل اجرای طرح |
دانشگاه شهید چمران اهواز |
| عنوان فارسی |
بررسی موقعیت جدید آبگیر شهید چمران با استفاده از میکرو مدل و مطالعه اثر آن بر آبگیر کانال وصیله |
| زبان |
فارسی |
| خلاصه طرح به فارسی |
۱-۱- مقدمه
رودخانه ها اصلی ترین منابع آب می باشند . در استفاده از این منابع مشکلات زیادی وجود دارد که
برخی از آنها عبارتند از:
- نوسانات زیاد این آبها در فصول مختلف سال
- کمبود اراضی در بعضی مناطق و هرز رفتن این آبها
- حمل رسویات زیاد توسط رودخانه ها و بروز مشکلات متفاوت در سیستم های آبگیری
آبگیری از آبهای سطحی (رودخانه ها) معمولاً به دو صورت انجام می شود ؛ روش پمپاژ و روش ثقلی که
روش ثقلی بدلیل پیوسته بودن و عدم صرف انرژی به روش پمپاژ ترجیح داده می شود . در برداشت آب
به روش ثقلی از سه نوع آبگیر می توان استفاده کرد : آبگیرهای جانبی! ۰ آبگیرهای کفی" و آبگیرهای
جلوئی" . هر کدام از این آبگیرها برای موارد خاصی از شرایط جریان طراحی می گردند . به عنوان مثال
آبگیرهای کفی در مناطق کوهستانی و اغلب برای رودخانه هائی که مواد رسوبی درشت دانه را حمل
می کنند توصیه می گردند.
رودخانه ها به همراه آب مقداری رسوب با خود حمل می کنند . این رسوب حاصل فرسایش کف
رودخانه و فرسایشی است که در اثر وقوع بارندگی و یا جاری شدن رواناب سطحی بر روی حوزه آبریز
بوجود می آید . آب و هواء نوع خاک و جنس لایه های زمین شناسی بهمراه عوامل دیگر حوزه آبریز
رودخانه تأثُیر زیادی بر روی کم و کیف میزان رسوب رودخانه ها دارد . میزان رسوبی که یک رودخانه
| فمل اول :مق ۲
قادر است حمل نماید به شرایط هیدرولیکی رودخانه » دبی آن و نوع و میزان رسوبات کف و عوامل دیگر
بستگی دارد .
رودخانه ها معمولاً در مناطق کوهستانی با شیب تند قادرند به همراه مواد ریزدانه . مواد درشت دانه
شامل قلوه سنگ و سنگ های بزرگ را حمل کنند ولی پس از ورود به دشتها در نتیجه کاهش شیب
اراضی و شیب رودخانه ۰ شروع به ترسیب مواد درشت دانه کرده و چنانچه عمل آبگیری از رودخانه
صورت گیرد ؛ رسوبات وارد شده به آبگیر . مشکلاتی را به جهت رسوبگذاری به همراه خواهند داشت .
ورود مواد رسوبی به آبگیرها موجب انتقال آنها به تأسیسات شده مشکلات زیادی را در نتیجهُ حمل
رسوب و یا ته نشینی آنها در قسمت های مختلف یک شبکه آبیاری بوجود می آورد . ظرفیت انتقال
کانالها در اثر رسوبگذاری کاهش ییافته . عملکرد دریچه ها و سازه های تنظیم و اندازه گیری جریان تحت
تأُیر قرار می گیرد . طراحی آبگیر باید به گونه ای باشد که از ورود جریانات کف به سمت کانال انحراف
جلوگیری شود ؛ چرا که این جریانات دارای مقدار زیادی رسوبات درشت دانه می باشند .
یکی از انواع متداول آبگیزی از رودخانه ها استفاده از سد انحرافی می باشد . وجود سد انحرافی در
مسیر رودخانه موجب بالا آمدن سطح آب رودخانه و انحراف جریان به درون آبگیرهای بالادست سد
می شود . سد انحرافی حمیدیه از قدیمی ترین سدهای استان خوزستان می باشد که در ۸ کیلومتری
شمال شهر حمیدیه بر روی رودخانهٌ کرخه احداث شده است . هدف از احداث این سد » تأمین آب اراضی
حمیدیه و تأمین مجدد آب برای رودخانه کرخه نور بوده است.
سد انحرافی حمیدیه در طرفین دارای دو عدد آبگیر به نامهای وصیله و قدس بوده که کانالهای
منشعب شده از آنها اراضی سمت چپ و راست رودخانه کرخه را تأمین آب می نمایند . کانال وصیله در
شمال شهر حمیدیه واقع شده و بعد از اتمام ساختمان سد کرخه احداث شده است . این کانال از سمت
چپ سد انحرافی کرخه آبگیری کرده و پس از طی مسیر تقریباً موازی با رودخانه کرخه و عبور از
روستای وصیله » از طریق آبپخش حمیدیه آب مورد نیاز شبکه آبیاری حمیدیه و مسیر کرخه نور را
تأمین می نماید . کانال قدس و یا کانال اصلی سمت راست سد انحرافی حمیدیه همزمان با احداث این| فصل اول : مقدمه ۴
سد احداث شده است . این کانال بخشی از اراضی سمت راست رودخانه کرخه موسوم به قدس را
آبیاری می کند .
به منظور توسعه شبکه های آبیاری تحت پوشش سد انحرافی حمیدیه ۰ طرح احداث آبگیرهای شهید
چمران و آزادگان بعنوان جایگزین آبگیرهای وصیله و قدس مدنظر قرار گرفت . آبگیر شهید چمران که
بعنوان جایگزین آبگیر وصیله طراحی گردید ۰ دارای دهانه ای به عرض ۸۶/۶ متر بوده و ظرفیت طراحی
آن ۹۰ مترمکعب در ثانیه درنظر گرفته شد . آبگیر آزادگان نیز به عنوان جانشین آبگیر قدس دارای
دهانه ای به عرض ۵۶ متر و ظرفیت اسمی ۷۵ مترمکمب در ندیه بود .
به منظور حصول اطمینان از کاربرد آبگیر کانال شهید چمران و بررسی مشکلات رسوب آن دو مطالعه
جداگانه یکی در مرکز تحقیقات آب وابسته به وزارت نیرو در تهران و دیگری در آزمایشگاه هیدرولیک
دانشگاه شهید چمران انجام گرفت . در اولین مطالعه . مدل فیزیکی با مقیاس ۱:۲۰ شامل سد انحرافی
حمیدیه ۰ آبگیر کانال شهید چمران و آبگیر سمت راست به نام آبگیر آزادگان و بازه ای از رودخانه
بالادست سد احداث و آزمایشهای متعدد هیدرولیکی و رسوب صورت گرفت که نهایتاً نتیجه گرفته شد
که آبگیر کانال شهید چمران در شرایط طراحی شده نمی تواند ۹۰ متر مکعب در ثانیه را منحرف نماید
در حالیکه آبگیر آزادگان بیش از ظرفیت طراحی شده می تواند جریان آب را متحرف نماید . |
| واژه‌های کلیدی به فارسی |
موقعیت جدید،آبگیر،میکرو مدل،مطالعه اثر، |
| تاریخ تصویب |
1380/12/27 |
| تاریخ پایان (ارسال گزارش نهایی) |
1384/3/22 |
| مدت زمان اجرا به ماه (مصوب) |
48 |
| در راستای اولویتهای دانشگاه |
بله |
| ارجاع به كمیته اخلاق |
بله |
| وضعیت كنونی طرح |
خاتمه یافته |
| مجری اصلی |
--محمود شفاعی بجستان، محمد اسماعیل نژاد-- |
| مجریان |
---- |
| همکاران |
---- |
| تغییرات در نظام مدیریتی |
بله |
| نشانی اینترنتی طرح (دریافت فایل) |
دریافت |
| تاریخ به‌روز رسانی |
1404/5/28 |
| ناظران طرح |
جمشید سلحشور |
| داوران طرح |
[hidden] |
| دفعات مشاهده |
74 بار |
|
برگشت به فهرست
|
|
|
|
|
|
|
|
