|
|
|
|
|
 |
مشاهده طرح تحقیقاتی |
 |
|
|
|
| شناسه طرح |
78106/18 |
| کد داخلی |
|
| كد سه حرفی دانشگاه یا سازمان مجری اصلی |
uni25or1 |
| نام دانشگاه یا سازمان مجری اصلی |
سازمان آب و برق خوزستان |
| نام گروه یا دانشكده یا بخش محل اجرای طرح |
دفتر تحقیقات و استانداردهای مهندسی آب |
| عنوان فارسی |
بررسی تاثیر برداشت مصالح شن و ماسه از بستر رودخانه کرخه و تعیین ظرفیت و نقاط برداشت آن |
| زبان |
فارسی |
| خلاصه طرح به فارسی |
چکیده:
رودخانه کرخه همواره مقادیر قابل توجهی از بار بستر خود را به صورت رسوبات شن و ماسه‌ای
مناسب فعالیت‌های ساختمانی به پائین دست منتقل نموده و در مناطق با شیب ملایم, حد فاصل پای پل
تا عبدالخان بر جای می‌گذارد. هدف عمده این تحقیق مطالعه اثرات برداشت مصالح از بستر رودخانه
کرخه و تاثیر آن بر مرفولوژی رودخانه با بکارگیری مدل ریاضی 1۴0-6 و قایلیت‌های شبیه سازی
برداشت مصالح در آن برای دوره‌های زمانی آینده می‌باشد. احداث سد کرخه و بهره برداری از آن
تغییرات مهمی در رودخانه پدید خواهد آورد.یدام افتادن رسوبات بار بستر در پشت سد مخزنی و
همچنین تنظیمی شدن رژیم رودخانه ایجاب می‌کند که مسئله برداشت مصالح در آینده با حساسیت
بیشتری مورد توجه قرار گیرد.
برای شناخت تاثیرات برداشت مصالح در دوران قبل از احداث سد کرخه با تعریف نرخ برداشت
واقعی معادل ۴۷۵ هزار متر مکعب در سال ازتعداد ٩ معدن موجود در بازه پای پل تا عبدالخان مدل اجرا
گردید. نتایج خروجی مدل نشان داد که برای یک دوره ۱۶ ساله (از سال ۱۳۶۴-۱۳۸۰) تغییرات قابل
ملاحظه‌ای بر بستر رودخانه بوجود نیامده است. دلیل این امر منتقل شدن مقادیر قابل توجهی مواد بار
بستر در طول رودخانه از مناطق بالا دست به سمت پایین دست آن است. طبق آخرین پرآوردها میزان
آورد بار بستر رودخانه معادل ۱/۷ میلیون متر مکعب در سال است که سه برابر میزان برداشت از
رودخانه است و به همین علت نیز مدل در بسیاری از بازه‌ها و مقاطع رسویگذاری نشان داد.
با انجام قطع برداری و دانه بتدی در سال ۱۳۸۱ و استفاده از مقادیر بدست آمده بعنوان داده‌های
ورودی به مدل در دوران جدید پس از بهره برداری از سد و همچنین استفاده از قسمتی از نتایج خروجی
مدل در دوران قبل از سد مقدمات اجرای مدل برای دوران پس از سد فراهم گردید. در این محاسیات
هیدرولوژی رودخانه در شرایط تنظیمی و آخرین دانه بندی مواد بسترءاز داده‌های اولیه برای شبیه سازیدورآن جدید به مدل بودند. در دوران جدید بدلیل احداث سد کرخه و به دام اقتادن رسوبات بار بستر در
پشت آن مواد بستر که قبلاً به پایین دست منتقل می‌شد در دوران جدید وارد محاسبات نشد و به همین
دلیل این محاسبات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با کمبود مواد رسوبی قابل برداشت در بازه‌های
پایین دست و عدم جایگزینی مواد برداشت شده در صورت آدامه برداشت مشکلات و اثرات تامطلوبی بر
جای خواهد گذاشت.
با فرض برداشت معادل ۸۱۰۰ نرخ برداشت قبلی و از همان محل معادن ٩ گاته و با قفرض تکرار
رویدادهای هیدرولوژیکی سالهای گذشته برای دوران چهل ساله آینده (از سال ۱۳۸۰یه بعد) مدل برای
سه دوره زیر اجرا گردید :
۱-دوره پس از بهره برداری از سد تا حدود ۱۵ سال پس از بهره پرداری از سد (قبل از وقوع سیلاب
محتمل)
۲- تغییرات ایجاد شده بر اثر وقوع سیلاب
۳-از زمان پس از سیلاب تا پایان دوره (۴۰ سال پس از بهره برداری از سد)
نتایج آجرای مدل نشان داد که بیشترین فرسایش ناشی از برداشت مصالح در سال پانزدهم پس از
بهره برداری از سد در مقطع ۲۲/۰۵ به فاصله ۱۳۵/۷۸ کیلومتر از محور سد حمیدیه به میزان ۲/۶۲ متر
رخ میدهد. در سایر مقاطع تغییرات کمتری ایجاد میشود. عبور سیلاب ۴۰ ساله به حجم ۱۳۵۰ متر
مکعب در ثانیه از سد تنظیمی به پایین دست شرایط متفاوتی بوجود می‌آورد. دبی سیلابی بدلیل داشتن
قابلیت جابجائی بیشتر مواد رسوبی در طول آبراهه تعدادی از چاله‌های برداشت را پر می‌تماید که
بیشترین درصد ترمیم به چاله 04.2 به میزان ۱۰۱/۸۶ درصد و کمترین آن به چاله 614.8 به میزان
۹۹/۵۶ درصد می‌باشد.نتایج همچنین نشان میدهد که این ترمیم توسط سیلاب هرگز به میزان 1۱۰۰
نسبت به سال ۱۳۸۰ نمیرسد و درصدی از چاله‌ها همچنان خالی باقی می‌ماند. ادامه روند پرداشت دردوران پس از سیلاب باز هم مشکلات فرسایشی رودخانه در محل معادن را حادتر خواهد نمود بطوریکه
بیشترین فرسایش در سال چهلم در معدن 38/1.4) به فاصله ۱۳۵/۴ کیلومتر از محور سد حمیدیه به میزان
۱ متر بوقوع خواهد پیوست. در مجموع با نرخ برداشت ۴۷۵ هزار متر مکعب در سال از محل سد
حمیدیه تا فاصله ۸۰ کیلومتری میانگین تغییرات بستر ناچیز بوده و از فاصله ۸۰ کیلومتری تا ۱۶۰
کیلومتری مقدار ۱/۲ متر فرسایش دیده میشود.
نتایج بدست آمده نشان داد که نرخ ۴۷۵ هزار متر مکعب در سال برای رودخانه کرخه متاسب نبوده
و می‌بایست تعدیل گردد. لذا لازم است نرخ برداشت و ابعاد و محل معادن در صورت نیاز به قسمتی دیگر
تعمین گردد. در این راستا با تغییراتی که اعمال شد نهایتاً مناسب‌ترین نرخ برای دوره های چهارگانه ذیل
بدست آمد:
۱-برای دوران قبل از سیلاب حد فاصل سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۹ نرخ برداشت ۱۷۷/۶ هزار
مترمکعب در سال.
۲- برای دوران قبل از سیلاب حد فاصل سالهای ۱۳۹۰ تا قبل از سیلاب (سال پانزدهم) نرخ
برداشت ۱۱۴/۸ هزار متر مکعب.
۳-برای دوران پس از سیلاب تا سال ۱۴۰۹ نرخ برداشت ۱۴۵/۳ هزار متر مکعب
۴-از سال ۱۴۱۰ تا انتهای دوره بررسی (۱۴۲۰) نرخ برداشت ۱۰۲/۴ هزار متر مکعب
بطور کلی حداکثر ترخ مجاز برداشت در دوران پس از پهره پرداری از سد با ۳۰/۸ درصد کاهش
(نسبت به صد درصد پرداشت) و ۹درصد (نسبت به صد در صد برداشت) در دورن پس از سیلاب
تعیین گردیده است.
نکته آخر اینکه هیچکدام از سازه‌های تقاطعی سد تنظیمی پای پل, پل نادری و پل عبدالخان در
طول دوره ۰ ساله پس از بهره برداری از سد با نرخ پیشنهادی برداشت در معرض فرسایش و تخریب
قرار نخواهد گرفت. |
| واژه‌های کلیدی به فارسی |
تاثیر برداشت مصالح -شن و ماسه- بستر رودخانه کرخه |
| تاریخ تصویب |
1378/12/7 |
| تاریخ پایان (ارسال گزارش نهایی) |
1383/2/20 |
| مدت زمان اجرا به ماه (مصوب) |
60 |
| در راستای اولویتهای دانشگاه |
بله |
| ارجاع به كمیته اخلاق |
بله |
| وضعیت كنونی طرح |
خاتمه یافته |
| مجری اصلی |
--مهند مسگر اصل-- |
| مجریان |
---- |
| همکاران |
---- |
| تغییرات در نظام مدیریتی |
بله |
| نشانی اینترنتی طرح (دریافت فایل) |
دریافت |
| تاریخ به‌روز رسانی |
1404/5/27 |
| ناظران طرح |
مهدی قمشی |
| داوران طرح |
[hidden] |
| دفعات مشاهده |
8 بار |
|
برگشت به فهرست
|
|
|
|
|
|
|
|
